بهترین روش پروش مرغ ؟ قفس یا بستر ؟

امروزه صنعت پرورش طیور به خصوص پرورش مرغ به دلیل نیاز‌های گسترده مردم به محصولات پروتئینی گوشتی به یکی از کسب و کار‌های پردرآمد مبدل شده است. دانشمندان و صنعتگران با کشف و ساخت تجهیزات گوناگون مرتبط با این صنعت توانستند بسیاری از هزینه‌های مربوطه را برای تولید کنندگان و مردم به حداقل برسانند.
در چند سال گذشته استفاده از بستر و سیستم‌های پرورشی اسکان آزاد، برای پرورش انواع طیور بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت و به عنوان یکی از بهترین سیستم‌های پرورشی زمان خود معرفی شده بود اما باز هم به اندازه کافی نمیتواند در مقابل دستگاه جوجه کشی ، قدرت نمایی کند ؛

معایب استفاده از بستر سبب شد تا صنعتگران بسیاری به دنبال شیوه ای متفاوت جهت پرورش طیور با کمترین آسیب‌های احتمالی باشند. دانشمندان با تحقیقات بسیار توانستند قفس‌هایی اختصاص یافته و کاربردی را طراحی و به تولید برسانند.

تولید و و ورود قفس‌های متنوع به بازار‌های فروش، جهت پرورش طیور سبب شد بسیاری از پرورش دهندگان، سیستم پرورشی خود را به سرعت تغییر دهند و با خرید قفس‌های مخصوص با اطمینان به فعالیت در این حوزه ادامه دهند.

با تحلیل‌های صورت گرفته مشخص شد که برای نگهداری پرندگان، قفس شرایط بهتری را فراهم آورده و نسبت به بستر دارای مزایای بیشتری است. از جمله مزایای نگهداری پرندگان در قفس می‌توان به صرفه جویی در میزان فضا و جلوگیری از شیوع انواع بیماری در گله به دلیل رطوبت محیط و وجود فضولات در محل زندگی آنان اشاره کرد.

در این مطلب از وبلاگ مجموعه تولیدی دستگاه جوجه کشی می‌خواهیم شما را با مزایا و معایب پرورش پرنده در قفس نسبت به بستر آشنا کنیم. برای دریافت پاسخ سوالاتی از قبیل بستر چیست؟ پرورش و نگهداری پرندگان در بستر باعث چه مشکلاتی می‌شود؟ چرا پرورش در قفس‌های صنعتی مورد اهمیت قرار گرفته است؟ و غیره، فقط کافیست تا پایان مطلب همراه ما باشید.

کدام یک بهتر است بستر یا قفس؟

یکی از بزرگترین چالش‌ها برای افرادی که قصد ورود به حوزه پرورش طیور دارند این است که، کدام یک از سیستم‌های پرورشی بستر یا قفس، برای نگهداری طیور مناسب تر می‌باشد؟
بر همین اساس مطالعات و تحقیقات بسیاری در خصوص معایب و مزایای پرورش پرنده در قفس‌های صنعتی و پرورش در در بستر انجام گرفت که در ادامه به بررسی هر کدام به صورت جداگانه خواهیم پرداخت. البته توجه داشته باشید که انتخاب سیستم پرورشی به برخی از عوامل بستگی دارد از همین رو، ابتدا چند مورد نام خواهیم برد و توضیح مختصری ارائه خواهیم کرد.

عوامل موثر در انتخاب سیستم پرورش

اگر قصد فعالیت در این حوزه را دارید و در انتخاب سیستم پرورشی دچار شک و تردید هستید توصیه می‌کنیم حتما عوامل زیر را با دقت مطالعه کنید. برخی از عوامل موثر در انتخاب سیستم پرورشی عبارتند از:

📌هدف از ورود به حوزه پرورش
شناخت هدف یکی از مهمترین عواملی است که در مسیریابی و انتخاب تجهیزات و وسایل مرتبط به شما کمک بسیاری خواهد کرد. اگر تمایل به نگهداری و پرورش پرنده در مقیاس بسیار کم و ناچیز دارید بستر گزینه مناسب تری برای شما می‌باشد زیرا در چنین مواردی قفس از لحاظ اقتصادی، به صرفه نمی‌باشد.
البته باید گفت که در چنین شرایطی ابتدا به میزان سرمایه اولیه خود توجه کنید اگر سرمایه کافی جهت تهیه قفس دارید توصیه می‌شود برای پرورش همین تعداد کم پرنده، از قفس استفاده کنید.
چنانچه قصد راه اندازی یک کسب و کار بزرگ دارید توصیه می‌کنیم جهت جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی همچون شیوع بیماری به دلیل رطوبت از قفس جهت نگهداری پرندگان استفاده کنید.

📌سرمایه گذاری اولیه
میزان سرمایه اولیه در انتخاب سیستم پرورشی بسیار تاثیر گذار می‌باشد. بسیاری از افراد پیش از شروع به کار، زمانی که هزینه‌های احتمالی خود را برآورد و با سرمایه اولیه تطبیق می‌دهند به دلیل هزینه‌های مربوط به تهیه قفس، استفاده از بستر را جهت نگهداری پرندگان ترجیح می‌دهند.اکنون گفتنی است که شاید استفاده از بستر در نگاه اول مناسب تر و به صرفه تر باشد اما با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته، استفاده از قفس مقرون به صرفه تر بوده زیرا اداره پرندگان در بستر، نیازمند نیروی کار و افراد بیشتری است و حقوق افراد مربوط به در دراز مدت بیشتر از هزینه برآورد شده برای تهیه قفس می‌باشد.

📌توجه به فضای پرورش و کنترل بیماری
نحوه پیشگیری و کنترل بیماری یکی از مهم ترین و حیاتی ترین عواملی که در انتخاب چگونگی پرورش تاثیر بسزایی دارد. شما در هنگام انتخاب سیستم پرورش باید مکانیسمی را انتخاب کنید که با استفاده از آن بتوانید انواع بیماری‌ها را در گله به بهترین نحو مدیریت کنید.
پرندگان در بستر نسبت به قفس آزادی عمل بیشتری دارند از همین رو شیوع بیماری در بستر راحت تر و سریع تر از قفس می‌باشد.
همانطور که می‌دانید پرندگان در قفس دارای حرکات محدود هستند از طرفی فضولات آن‌ها به صورت خودکار در بخشی جمع آوری شده و در محیط نمی‌ماند از همین جهت جوجه‌ها در معرض خطر بیماری حاصل از مواد زائد قرار نمی‌گیرند.

این در حالی است که پرندگان در بستر، هیچ گونه محدودیت حرکتی ندارند و همچنین در بیشتر مواقع کف بستر به دلیل دانخوری و آبخوری موجود در محیط دارای رطوبت‌هایی می‌باشد. این موارد به سرعت سبب بروز آلودگی و بیماری در گله می‌شود به همین دلیل بسیاری از افراد با تجربه در این صنعت، استفاده از قفس را جهت نگهداری طیور توصیه می‌کنند.

مزایای پرورش طیور در قفس‌ های صنعتی

با در نظر گرفتن این نکته که تخم و گوشت طیور یکی از مهم‌ترین ارکان در غذای روزمره ما انسان‌ها به شمار می‌رود، پرورش طیور به ویژه مرغ از از مشاغل سخت با اهمیت بسیار بالا می‌باشد و همواره دانشمندان کارشناسان این حوزه برای رفاه حال مردم و پرورش دهندگان سعی دارند بهترین شیوه و راه حل را برای مشکلات موجوده در این صنعت ارائه دهند.

پرورش طیور در قفس مزایای بسیاری دارد به همین دلیل امروزه مورد توجه بسیاری از پرورش دهندگان با تجربه و افراد مبتدی قرار گرفته است. یکی از مزایای بسیار مهم پرورش پرنده در قفس که توجه بسیاری از پرورش دهندگان را معطوف به خود ساخته، امکان نظارت و کنترل بهتر بر روی پرندگان پرورشی می‌باشد.

همانطور که در ابتدا اشاره شد مزایای استفاده از قفس‌های صنعتی به گونه ای است که در بازه زمانی بسیار کوتاه پس از تولید، موجب شد تا بسیاری از پرورش دهندگان مکانیسم پرورشی خود را عوض کنند و به این شیوه روی آورند. در ادامه نوشته به مزایای استفاده از قفس‌های صنعتی خواهیم پرداخت.

1. مدیریت و کنترل سریع با توجه به کاهش تراکم پرنده‌ها در واحد سطح
   کاهش تراکم پرندگان را می‌توان به عنوان یکی از والاترین مزایای پرورش طیور در قفس تلقی کرد. به طور کلی در هر قفس حدوداً ۲۵ الی ۳۰ عدد پرنده نگهداری می‌شود که همین امر افزون بر مدیریت کاراتر، سبب اختلاط بهتر پرندگان نر و ماده موجود در مزرعه می‌گردد.قفس‌های صنعتی با قابلیت‌های بسیار امکان ثبت دقیق و سریع آمار و ارقام پرندگان را در طی روز‌های متوالی فراهم آورده است. این ویژگی کمک بسیاری می‌تواند به مدیران مزارع در بررسی نقاط ضعف و قوت کار و همچنین برنامه ریزی‌های آتی کند.
2. بهره گیری از سیستم جمع آوری تخم به صورت مکانیزه
   از دیگر مزیت‌های پرورش طیور در قفس‌های صنعتی می‌توان به وجود سیستم جمع آوری تخم‌ها اشاره کرد. امروزه در بسیاری از مزارع، قفس‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا قفس‌های صنعتی دارای قابلیت‌های همچون خروج تخم از محیط بدون کمترین آسیب می‌باشند.
   افزون بر موارد گفته شده کیفیت جوجه‌های حاصله، یکی دیگر از مزیت‌های چشمگیر استفاده از قفس جهت پرورش باشد. در قفس شرایط لازم برای تعیین نسبت تعداد پرندگان نر به ماده فراهم می‌باشد از همین جهت این روش نسبت به روش‌های سنتی بهتر است و در دراز مدت سبب افزایش راندمان خواهد شد.
3. تغذیه به روش‌های خودکار
   قفس‌های صنعتی بستری مناسب برای توزیع آب و دان در میان پرندگان فراهم آورده است. در سیستم پرورش قفس، دان پرنده از طریق واگن‌هایی مخصوص به صورت اتوماتیک توزیع می‌گردد و آب مورد نیاز با استفاده از آبخوری‌های نیپل در اختیار پرندگان قرار می‌گیرد. این سیستم پرورشی در ن‌هایت به تغذیه بهتر و رشد سریعتر پرندگان منجر می‌گردد.
4. کاهش مصرف انرژی و بهبود تهویه
   سینی به کار گرفته شده در قفس‌های صنعتی سبب تخلیه منظم فضولات و کود‌ها می‌شود و همین امر باعث شده که تهویه هوای سالن به راحتی انجام پذیرد. افزون بر آن قفس‌های صنعتی با ایجاد شرایطی مناسب جهت کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، توانسته بستری مناسب را برای زندگی پرندگان به ویژه ماکیان فراهم آورد.
5. مدیریت و کنترل بیماری‌ها با کاهش تردد افراد متفرقه
   سیستم غذادهی مکانیزه شده، سیستم اتوماتیک خروج تخم‌ها و خروج فضولات از سالن‌های پرورشی سبب کاهش تردد افراد در محیط نگهداری پرندگان می‌شود.
   همانطور که می‌دانید میزان تردد افراد در سالن‌های پرورش تاثیر مستقیمی بر گسترش انتقال بیماری دارد از همین رو هر چقدر میزان تردد در محیط نگهداری پرندگان کمتر باشد درصد بروز و انتقال بیماری در گله کمتر خواهد بود.

علاوه بر آن با استفاده از دوربین‌های مدار بسته می‌توان وضعیت سالن و پرندگان را تحت کنترل درآورد به این صورت هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی کاهش چشمگیری خواهد یافت.

معایب پرورش پرنده در قفس

قفس‌های صنعتی در کنار مزایای بسیار بی نظیر خود دارای معایبی می‌باشند. البته گفتنی است که این عیوب به ندرت در مزارع پرورش مشاهده می‌گردد. معایب پرورش پرنده در قفس‌های صنعتی عبارتند از:

• در طول تابستان و مناطق پرجمعیت تامین تهویه کافی محیط بسیار مشکل است.
• وجود مشکلاتی همچون سندروم کبد چرب، خستگی، بخار‌های ناخوشایند و حشرات در سیستم پرورشی قفس بیشتر مشاهده می‌گردد.

معایب استفاده از بستر جهت نگهداری پرنده

برخلاف مواردی که درباره مزایای پرورش پرنده در قفس به آن‌ها اشاره گردید، پرورش در بستر معایب بسیار فراوانی داشته که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.

1. عدم کنترل رفتار پرنده‌های نر و ماده
   پرورش دهندگانی که از قفس جهت نگهداری پرندگان استفاده نمی‌کنند در بسیاری از مواقع شاهد نزاع میان پرندگان نر و ماده می‌باشند. نزاع میان پرندگان در سالن‌های پرورش موجب ایجاد گرد و غبار در سالن و ورود ذرات آلوده به دستگاه‌های تنفسی دیگر پرندگان شده که در ن‌هایت منجر به بیماری‌های تنفسی در گله می‌گردد.
2. تامین بستر مناسب
   بستر مناسب جهت نگهداری پرندگان در بیشتر مواقع پوشال درشت می‌باشد که به دلیل وجود دانخوری و آبخوری در محیط و دفع فضولات پرنده بر روی آن، باید به طور مداوم تعویض گردد. بسیاری از پرورش دهندگان به دلیل هزینه‌های بسیار جهت تامین پوشال مناسب، از سیستم پرورشی بستر صرف نظر کرده و از قفس جهت نگهداری پرندگان استفاده می‌کنند.

از دیگر معایب پرورش پرنده در بستر در مقایسه با پرورش پرنده در قفس‌های صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

• احتمال آتش سوزی پوشال
• مرگ و میر پرندگان به دلیل بروز و شیوع بیماری
• عدم ثبت دقیق آمار
• وجود کود‌های ناخالص